Nếu nhắc đến những gương mặt trẻ tiêu biểu của làng cờ vua Việt Nam thập niên 2020, không thể không nhắc đến Nguyễn Thiên Ngân – nữ kiện tướng quốc tế (WIM) với bộ sưu tập huy chương đồ sộ và nghị lực phi thường.
Sinh năm 2005 tại Thái Nguyên, cô gái nhỏ mang biệt danh “Bống” đã viết nên câu chuyện cổ tích giữa đời thực, từ một đứa trẻ mê cờ vua trở thành niềm tự hào của thể thao trí tuệ Việt Nam.
Những Năm Tháng Khởi Nghiệp: Từ Lớp Mẫu Giáo Đến Đấu Trường Quốc Tế
Thiên Ngân bén duyên với cờ vua từ năm 5 tuổi, khi cô giáo mầm non phát hiện khả năng ghi nhớ nước đi siêu tốc và tư duy logic vượt trội của cô. Chỉ sau vài tháng, cô bé đã khiến gia đình và thầy cô bất ngờ khi liên tiếp giành giải nhất các giải cờ vua học sinh cấp thành phố (2011) và tỉnh Thái Nguyên.
Dù xuất thân từ gia đình không mấy khá giả, bố mẹ Ngân – đặc biệt là ông Nguyễn Thành Công – đã quyết tâm đầu tư cho đam mê của con. Năm 2012, cô bé 7 tuổi gây chấn động khi “đánh bại kỳ thủ từng vô địch Đông Nam Á” trong trận đấu thử nghiệm đầu tiên tại đội tuyển Cờ vua Quân đội. Từ đây, hành trình chinh phục đỉnh cao của Ngân chính thức bắt đầu.
Bước Đột Phá Trên Đấu Trường Quốc Tế
Năm 2015, ở tuổi 10, Thiên Ngân lần đầu khoác áo đội tuyển Việt Nam tham dự Giải vô địch cờ vua các nhóm tuổi Đông Nam Á tại Singapore. Kết quả: 3 HCV, 1 HCĐ. Thành tích này không chỉ giúp cô trở thành “hiện tượng” mà còn mở đường cho những chiến công sau này:
- 2016: Đoạt 4 huy chương tại các giải quốc nội, 2 HCV SEA Games.
- 2019: Làm nên kỳ tích tại Giải Vô địch Cờ vua Trẻ Thế giới (U14) ở Tây Ban Nha với cú đúp HCV cờ nhanh và cờ chớp, qua đó được Liên đoàn Cờ vua Thế giới (FIDE) phong danh hiệu Kiện tướng Quốc tế Nữ (WIM).
- 2021: Vô địch cờ chớp nữ tại giải cờ vua vô địch quốc gia.
- 2022: Thống trị giải Vô địch Cờ vua Trẻ Châu Á với HCV U18 cờ tiêu chuẩn, góp phần giúp Việt Nam đứng nhất toàn đoàn.
Đến năm 2025, ở tuổi 20, Nguyễn Thiên Ngân đã trưởng thành vượt bậc. Cô không chỉ duy trì phong độ ổn định ở các giải đấu châu lục mà còn bắt đầu thử sức tại đấu trường Grand Prix nữ – bước đệm quan trọng để chinh phục danh hiệu Đại kiện tướng (WGM).
Bí Quyết Thành Công: Gia Đình, Thầy Cô Và Nỗ Lực Không Ngừng
1. Người cha – “huấn luyện viên” đặc biệt:
Ông Nguyễn Thành Công từng là doanh nhân, nhưng để đồng hành cùng con, ông tự học để trở thành trọng tài quốc tế và huấn luyện viên cờ vua. Anh từng tâm sự: “Tôi sẵn sàng bán nhà để Bống đi thi đấu”. Hiện nay, ông điều hành một câu lạc bộ cờ vua tại Thái Nguyên, nơi Thiên Ngân thường xuyên hướng dẫn các kỳ thủ nhí.
2. Người thầy – Đại kiện tướng Bùi Vinh:
Từ năm lớp 4, Thiên Ngân đã được Đại kiện tướng Bùi Vinh – huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia – trực tiếp dẫn dắt. Cô coi thầy như người cha thứ hai: “Thầy không chỉ dạy cờ mà còn dạy cách đối mặt với áp lực”.
3. Kỷ luật thép:
Dù thi đấu liên tục, Thiên Ngân luôn duy trì thói quen luyện tập 6–8 giờ/ngày. Cô chia sẻ: “Mỗi trận thua là một bài học. Em phân tích lại từng nước đi, dù đó là giải địa phương hay quốc tế”.
Cân Bằng Giữa Học Tập Và Đam Mê
Là học sinh Trường THPT Chu Văn An (Thái Nguyên), Thiên Ngân từng đối mặt với thách thức lớn: vừa ôn thi đại học vừa thi đấu. Nhờ sự hỗ trợ của thầy cô và bạn bè, cô đã hoàn thành chương trình lớp 12 vào năm 2023. Hiện tại, cô là sinh viên ngành Tâm lý học tại Đại học Quốc gia Hà Nội – lựa chọn giúp cô hiểu hơn về áp lực tâm lý trong thi đấu.
“Em thường dành buổi sáng để học lý thuyết cờ, buổi chiều tập thể lực và tối giải bài tập. Nhờ vậy, em không bị quá tải” – Ngân chia sẻ về cách quản lý thời gian.
Mục Tiêu Và Khát Vọng
Với hơn 200 huy chương các loại tính đến năm 2025, Nguyễn Thiên Ngân không ngủ quên trên chiến thắng. Cô đặt ra ba mục tiêu lớn:
- Đạt chuẩn Đại kiện tướng Quốc tế Nữ (WGM) trước năm 2026.
- Góp mặt tại Olympiad Cờ vua 2026 với vai trò nòng cốt của đội tuyển Việt Nam.
- Truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ qua Câu lạc bộ cờ vua mang tên mình tại Thái Nguyên.
Cô cũng ấp ủ ước mơ tổ chức giải cờ vua trẻ toàn quốc dành cho trẻ em vùng cao – nơi cô sinh ra và trưởng thành.
Dấu Ấn Văn Hóa Và Xã Hội
Không chỉ là vận động viên, Thiên Ngân còn là gương mặt truyền cảm hứng cho giới trẻ:
- Đại sứ thiện chí của Quỹ hỗ trợ tài năng trẻ Việt Nam.
- Gương mặt đại diện cho chiến dịch “Cờ vua cho mọi người” do Bộ Văn hóa phát động.
- Xuất hiện trong danh sách “30 Under 30” của Forbes Việt Nam năm 2024.
Dù nổi tiếng, cô vẫn giản dị: “Em thích đọc sách, nấu ăn và chơi với em trai. Ánh hào quang chỉ là nhất thời, quan trọng là mình sống thế nào”.
Lời Kết: Hành Trình Chưa Dừng Lại
Nguyễn Thiên Ngân là minh chứng cho sức mạnh của đam mê và ý chí. Từ một cô bé vượt khó ở Thái Nguyên, cô đã vươn lên trở thành biểu tượng của cờ vua Việt Nam. Như lời Đại kiện tướng Bùi Vinh nhận xét: “Ngân có tố chất của một nhà vô địch: sự kiên nhẫn, trí thông minh và trái tim nóng bỏng”. Hành trình của cô không chỉ dừng ở danh hiệu – đó là lời cổ vũ cho hàng triệu trẻ em Việt dám ước mơ và dấn thân.
